Kunst met een haakje

In zijn lezenswaardige boek Magenta beschrijft voormalig meestervervalser Geert Jan Jansen een ontmoeting met Ed van der Elsken. De fotograaf bezoekt hem in Parijs en ze staan samen op een balkon. Van der Elsken vertelt dat hij zijn werk ziet als foto’s met een haakje. Ter illustratie gaat hij met zijn blote arm over de verroeste rand van de gietijzeren balkonreling. “Een haakje waaraan je je vel openhaalt,” aldus de in 1990 overleden fotograaf.

Deze plastische omschrijving is mij altijd bijgebleven. Want een kunstwerk dat aanspreekt, heeft altijd een haakje. Zo’n haakje is strikt persoonlijk en staat voor mij los van technisch vakmanschap of esthetische kwaliteit. Het kan een detail zijn, de sfeer van een werk of een emotie die het oproept.

Het haakje is essentieel voor de verbinding tussen een kunstwerk en de bezitter ervan. Bij het werk van Michael Michaelson zit de trigger voor mij in het unheimische. The Dweller is krachtig qua kleur en compositie maar het zijn vooral de priemende ogen van de rioolbewoner die mij raken. En de subtiele ruimtelijkheid van Dinner for Six staat haaks op de suggestie van kannibalisme in de titel.

Ik ben benieuwd welke haakjes jij ontdekt.

 

Eerder uitgelicht